Roman Türleri Nelerdir? Ne Tür Özellikleri Vardır?
Roman türleri nelerdir? Hangi yazarlar hangi roman türlerinde başarılı olmuştur? Bu romanların ne tür özellikleri vardır? Butik Kitap'ın bugünkü yazısında bütün bu soruların yanıtlarını bulacaksınız.
Roman türleri
Romanlar, konu ve temalarına göre türlere ayrılmaktadır. Her türün kendine özgü bazı özellikleri bulunmaktadır. Bu özellikler, romanı söz konusu türe dahil etmektedir. Romanlar;
- Dönemin ve bu dönemdeki okurların özellikleri,
- Edebi akımın özellikleri
- Yazarın vermek istediği mesajlara göre türlere ayrılmaktadır.
Her dönemin kendine özgü bazı nitelikleri vardır. Bunlar, dönemin ruhuna ve o dönemde meydana gelen özelliklere dayalı olarak oluşmaktadır. Sanat eserleri ve genel olarak romanlar, dönemin sosyal ve siyasi özelliklerine, bilimsel alandaki gelişmelere göre farklı şekillerde yazılmaktadır. İşte roman türleri dediğimizde, romanın yazıldığı dönemin sosyal, siyasi ve bilimsel gelişmelerini de unutmamak lazımdır.
Roman türlerinin özellikleri
Tanıtacağımız ilk roman türü, macera romanı olacak. Macera ya da serüven romanı, bir başkahramanın yaşadığı serüvenleri anlatır. Kahraman, oradan oraya sürüklenir, egzotik mekanlarda dolaşır. Daniel Defeo'nun Robinson Crusoe, Stevenson'un Define Adası, Ahmet Mithat Efendi'nin Hasan Mellah adlı eserleri bunlara örnektir.
Sosyal roman, toplumsal olayları neden-sonuç ilişkisine göre aktaran romandır. Bu tür romanlarda eleştiri yapılmaktadır. Sosyal romanlar, töre romanı, tezli roman ve köy romanı olarak alt başlıklara ayrılmaktadır. Victor Hugo'nun Sefiller, Emile Zola'nın Meyhane, Orhan Kemal'in Bereketli Topraklar Üzerinde isimli romanları bu türe örnektir.
Psikolojik roman, kahramanların iç dünyalarının belli psikanaliz kuramlarıyla tahlil edildiği romanlardır. Dostoyevski'nin Suç ve Ceza, Mehmet Rauf'un Eylül isimli romanları bu türe örnektir.
Realist roman, olay, insan ve toplumları realist bir bakış açısıyla yansıtmaktadır. Stendhal’in Kızıl ile Kara, Tolstoy’un Savaş ve Barış, Halit Ziya’nın Mai ve Siyah isimli eserleri realist roman örnekleridir.
Natüralist romanların yazarları bilim adamı hassasiyetiyle hareket etmektedir. Realist romandan daha da gerçekçidir. Romanı bilimsel bir laboratuvar olarak görmektedirler. Emile Zola’nın Meyhane, Alphonse Daudet’in Jack, Nabizade Nazım’ın Zehra adlı eserleri natüralist roman örneğidir.
Postmodern roman, günümüzde en çok rağbet edilen roman türüdür. Bir felsefe akımı olan postmodernizmin edebiyata uyarlanmasıyla ortaya çıkmıştır. Üst kurmaca, oyun, metinlerarasılık gibi teknik öğeler, postmodern romanda kullanılmaktadır. Kurgu ve gerçeklik sorunu öne çıkmaktadır. Italio Calvino'nun Bir Kış Günü Eğer Bir Yolcu, Umberto Eco'nun Gülün Adı, İhsan Oktay Anar'ın Amat, Orhan Pamuk'un Kar isimli romanları bu türe örnektir.
