Semai Nedir Edebiyat Türlerinden Semai

Semai nedir edebiyat türlerinden semai ve özellikleri... Halk şiiri nazım şekilleri ve türleri... Halk edebiyatı... Aşık şiiri... Semai nazım şekli ve özellikleri... Detaylar Butik Kitap'ta...

20 Nov 2021 Genel 628

Semai nedir edebiyat türlerinden semai

Semai, aşık tarzı halk şiirinde koşmadan sonra en fazla yazılan nazım şekillerinden biridir. Sekizli hece ölçüsü ile yazılan semai, koşmaya benzer. Koşma nazım şekli on birli hece ölçüsü ile yazılır iken semainin sekizli hece ölçüsü ile yazılması onu koşmadan ayırır. Semailer ezgili şiirlerdir. Ezgisi, semaiyi koşmadan ayıran en önemli niteliktir. Bunun haricinde diğer özellikleri koşmaya benzer. 

Semai nazım şeklinin özellikleri

  • Hece ölçüsünün 8'li kalıbı ile yazılır.
  • Genellikle 3-5 dörtlük arasında kaleme alınır.
  • Genel olarak aşk, tabiat, sevgi ve ayrılık gibi konularla ilgili yazılır.
  • Semainin nazım birimi dörtlüktür.
  • Semaide şairin mahlası son dörtlükte yer alır.
  • Semailerin en iyi örneklerini Karacaoğlan ve Erzurumlu Emrah vermiştir.
  • Semailer, belli bir ezgiyle söylenir bu yüzden bestelenebilir.
  • Uyak şeması abab, cccb, dddb biçimindedir.
  • Semailerin dili çok yalındır.
  • Toplumun günlük yaşamında kullandığı deyim ve atasözleri yer alır.
  • Bazı halk şairleri aruz ile semai söylemiştir.

Semai örnekleri

1.İncecikten bir kar yağar
Tozar Elif Elif diye
Deli gönül abdal olmuş
Gezer Elif Elif diye

Elif'in uğru nakışlı
Yavru balaban bakışlı
Yayla çiçeği kokuşlu
Kokar Elif Elif diye

Elif kaşlarını çatar
Gamzesi bağrıma batar
Ak elleri kalem tutar
Yazar Elif Elif diye

Evlerinin önü çardak
Elif'in elinde bardak
Sanki yeşil başlı ördek
Yüzer Elif Elif diye

Karac'oğlan eğmelerin
Gönül sevmez değmelerin
İliklenmiş düğmelerin
Çözer Elif Elif diye (Karacaoğlan)

 

2.Gönül gurbet ele çıkma
Ya gelinir ya gelinmez
Her dilbere meyil verme
Ya sevilir ya sevilmez

Yöğrüktür bizim atımız
Yardan atlattı zatımız
Gurbet ilde kıymatımız
Ya bilinir ya bilinmez

Bahçemizde nar ağacı
Kimi tatlı kimi acı
Gönüldeki dert ilacı
Ya bulunur ya bulunmaz

Deryalarda olur bahri
Doldur ver içem zehri
Sunam gurbet elin kahrı
Ya çekilir ya çekilmez

Emrah der ki düştüm dile
Bülbül figan eder güle
Güzel sevmek bir sarp kale
Ya alınır ya alınmaz (Erzurumlu Emrah)