Tahkiye ve Tahlil Anlatım Biçimleri
Tahkiye ve tahlil anlatım biçimleri/teknikleri/yöntemleri/tarzları... Roman... Roman teknikleri... Anlatı teknikleri... Detaylar Butik Kitap'ta...
Tahkiye ve tahlil anlatım biçimleri
Yazarın yapıtını geliştirir iken kullanmış olduğu tekniklere anlatım biçimleri adı verilir. Anlatım biçimleri bir açıdan sunum ile alakalı konuları kapsar. Yazınsal metnin en önemli sorunu sunumdur. Romancı ya da öykücü vakayı bazı teknikler kullanmak suretiyle anlatır. Söz konusu teknikler, metnin tekdüzelikten kurtulmasına yardımcı olur. Tüm yazarlar anlatım biçimlerini içerisinde bulunduğu yazınsal akıma, bilgi, görgü ve deneyimine göre kullanır.
Tahkiye/Hikayeleme/Öyküleme: Yaşanmış ya da kurgulanmış bir olay/vakayı; yer/mekân/uzam, zaman ve şahıslar çerçevesinde anlatmaya ve aktarmaya tahkiye adı verilir. Olay metinlerinin en vazgeçilmez anlatım tekniğidir.
Tahlil/İç Çözümleme: Tahkiyeyi kullanan yazar, kahramanların iç dünyasından söz etmeye, onların karakterlerini ve psikolojisini çözümlemeye başlıyor ise tahkiyeden tahlile geçmiş olur. Aşağıdaki metin, tahkiye ve tahlile örnektir.
“Eve bir kadın geleceğine vukûf hâsıl eder etmez bunun esas mahiyetini düşünmeksizin sırf hissî, sırf asabî bir eza duymuş idi; bu meselede muhakemenin hiçbir tesiri yoktu. Bu his en doğru olarak kıskançlık tabiriyle kabil-i icmâl idi: O gelecek kadından her şeyi, hele babasını, Bülent’i, daha sonra Beşir’i, bütün ev halkını, evi, eşyayı, hatta kendisini kıskanıyordu; bu sevilmiş şeylerin içine girmekle o kadın bunları çalacak, elinden alacak; evet, nasıl, pek iyi tahlil edemiyor, vuzûh ile düşünemiyor, fakat ruhu hissediyordu ki o geldikten sonra kendisi şimdiye kadar sevdiklerini artık sevemeyecekti.” (Aşk-ı Memnu/ s. 126).
