Alp Er Tunga Destanı Özet
Alp Er Tunga destanı özet... Türk halk edebiyatı... Halk bilim... Destan... Efsane... Mitoloji... Folklor... Detaylar Butik Kitap'ta...
Alp Er Tunga destanı özet
Saka Türklerinin destanı olan Alp Er Tunga destanı, M.Ö. VII. asra dayanır. Alp Er Tunga Orta Asya, Anadolu, Mısır ve Suriye’yi fethetmiştir. Alp Er Tunga, Asur kaynaklarında Maduva, Heredot’ta Madyes, İran ve İslâm kaynaklarında Efrasiyab isimleri ile anılır. Göktürk Kitabelerinde “Dokuz Oğuzlar” arasında “Er Tunga” ismine yapılmış olan “yuğ” töreninden bahsedilmektedir. Turfan kentinin batısındaki “Bezegelik” mabedinin duvarında da Alp Er Tunga’nın kan içinde bir resmi vardır. Divanü Lügat-it Türk’ün yazarı Kaşgarlı Mahmut'a ve Kutadgu Bilig yazarı Yusuf Has Hacip’e göre “Alp Er Tunga” İran destanı Şehname’deki büyük ve efsanevî Turan hükümdarı “Efrasiyab”dır. Şecere-i Terakime’ye göre Selçuklu Sultanları kendilerinin Efrasiyab soyundan geldiklerini kabul etmişlerdi. Ran ülkesinde pek çok padişahlık vardı. Bunlardan birisi de Kâbil Padişahlığıydı ve başında da Zal adlı biri bulunuyordu. Kabil padişahı Zal, Alp Er Tunga'nın elinde tutsak olan İran hükümdarını kurtarmak üzere Turana gitti. Alp Er Tunga'yı mağlup etti fakat hükümdarını kurtaramadı. Zaman geçti, İran'a hükümdar olan Zev de hayatını kaybetti. Bu durumu fırsat bilen Alp Er Tunga İran'a bir kez daha yürüdü. O zamana dek Zal da ihtiyarlamıştı. Kendisinin yerine, Alp Er Tunga'ya karşı oğlu Rüstem'i yolladı. Şu anda da Anadolu'da da Zaloğlu Rüstem ismiyle ünlü olan halk kitaplarında Zaloğlu Rüstem'le Arap Üzengi Cengi diye öyküleri anlatılan bu meşhur İran kahramanıyla Alp Er Tunga arasında pek çok savaş oldu. Savaşların birçoğunu Rüstem, bir bölümünü de Alp Er Tunga kazandı.
Söz konusu savaşlar sürerken İran'ın hükümdarı olan Keykavus, oğlu Siyavuş'u ve Zaloğlu Rüstem'i gücendirmişti. Bu durumun üstüne şehzade Siyavüş kaçıp Alp Er Tunga'ya sığındı. Burada uzun zaman kaldı, hatta Türk yiğitlerinden birisinin kızı ile dünya evine girdi, Keyhüsrev ismini verdiği bir de oğlu dünyaya geldi. Keyhüsrev büyüdüğünde, İranlılar onu kaçırarak hükümdar yaptı. Keyhüsrev Zaloğlu Rüstem'i iyi tutarak gönlünü aldı ve Alp Er Tunga'nın üstüne yolladı. Yine birçok savaş oldu. Birçoğunda Alp Er Tunga kaybetti. Sonunda Alp Er Tunga çok yoruldu, ordusu dağıldı, askeri kalmadı. Yalnız başına dağlara çekilerek bir mağarada kendi başına yaşamını sürdürdü. Fakat bir gün izini bulan İran askerleri onu öldürdüler.
