Anonim Halk Şiiri ve Özellikleri
Anonim halk şiiri ve özellikleri... Nazım şekilleri ve özellikleri... Anonim halk edebiyatı... Halk edebiyatı... Halk şiiri... Butik Kitap sizler için araştırdı.
Anonim Halk Şiiri ve Özellikleri
Anonim halk şiirini kimin yazdığı bilinmez, dolayısıyla şiirlerin sonunda mahlas yoktur. Muhakkak bir şair yazmıştır ama bu şairin kim olduğu sonrada unutulmuştur. Kulaktan kulağa aktarılan bu şiirlerin ilk yaratıcısı zaman içinde unutulmuştur. Sade bir dille yazılan bu şiirler, genel olarak dörtlüklerle kaleme alınır ama türküler farklı nazım birimleriyle de yazılabilir.
- Mani
- Türkü
- Ninni
anonim halk şiiri nazım türlerindendir.
Mani
Mani, nazım biçimi ve türüdür. Genel olarak, 7’li hece ölçüsü ile (bazen 11'li hece ölçüsü ile de olabilir) ve "aaxa" kafiye düzeni ile yazılır. Manide tek bir dörtlük içinde anlam verilir. İlk 2. dize hazırlık dizesidir, "doldurma dize" adı da verilir ve 3. ile 4. dizelerde söylenmek istenenlere hazırlık yapılır. Anlam, 3. ve 4. dizelerde gizlidir fakat ilk 2 mısrada da konuyla ilgili bilgiler verilebilir.
Dize yapılarına göreyse manilerin “düz/tam”, “kesik/cinaslı” ve “artık/yedekli” vb. türleri bulunur.
Manilerin konusu "aşk, sevgi, ayrılık, gurbet, askerlik vb." yaşamın her yerinde karşımıza çıkacak konulardır. Ancak maniler, her konuda söylenebilir.
Türkü
Toplum içinde “şarkı, deyiş, deme ve hava” vb. isimlerle de anılan “türkü” ezgi ile söylenir. Türkülerin düzenleyicisi belli değildir, topluma sözlü geleceğinde oluşur ve gelişir, çağdan çağa, coğrafyadan coğrafyaya birtakım değişikliklere uğrayarak aktarılabilir. Farklı özelliklere sahip olabilir. Türküler bent ve kavuştak olarak 2 kısımdan oluşur. tekrar edilen ezgili sözlerdir. Türküler halkın duygu ve düşüncelerine tercüman olur. "Aşk, sevgi, ayrılık, gurbet, ölüm, kahramanlık vb." konular türkülerle söylenir. Türküler, genel olarak sosyal hadiselerden yola çıkılarak söylenir. Bilhassa toplumu çok ciddi şekilde etkileyen kimi olaylar, türkülerin söylenmesini sağlar.
Ezgilerine göre türküler “usullü (kırık havalar)” ve “usulsüz (uzun havalar)” biçiminde 2 şekilde söylenir. Usullü türküler, oyun havalarıyken usulsüzlerse “ağıt” “bozlak” “hoyrat” vb. adlarla bilinir.
Ninni
Ninni annelerin, çocukları sakinleştirmek ve uyutmak üzere söyledikleri şiirlerdir. Ninnilerin birçoğu mani nazım biçimiyle, 7 heceli ve "aaxa" biçimindeki uyak örgüsü ile söylenir fakat 8'li ve 11'li ninniler de vardır.
