Atasözü Nedir? Özellikleri Nelerdir?
Atasözü nedir? Atasözleri... Sav... Halk edebiyatı... Anonim halk edebiyatı... Türk edebiyatı.... Darb-ı mesel... Detaylar Butik Kitap'ta..
Atasözü nedir?
Atasözü, söyleyeni belli olmayan ya da unutulan, toplumun müşterek ürünü olan, öğüt verici, hüküm biçiminde, kısa ve özlü sözlerdir. Eski Türkçede sav, mesel, darb-ı mesel, irad-ı mesel, durub-ı emsal, söz atasözü karşılığı olarak kullanılmaktadır. Atasözleri bir ulusun içerisinden ortaya çıkar ve ait olduğu halkın yüzlerce ve binlerce senelik kültürüne ilişkin bilgiler verir. Atasözleri yazınsal metinlerde, öğretici manzumelerle bilhassa düzyazılarda sıkça kullanılır. Atasözleri ile ilgili diğer hususları maddeleyecek olursak...
- Atasözlerindeki sözcüklerin hemen hemen tümü mecazi anlamda kullanılmaktadır.
- İlk söyleyeni belli olmayan yani anonim düşünce, din, ahlak, hukuk, iktisat, gelenek-görenek ve tabiat olayları ile alakalı hikmetli tümcelerdir.
- Manzum ve mensur türleri bulunmaktadır.
- Fıkra biçiminde olan atasözleri de bulunmaktadır
- Geniş zamanla ve emir kipiyle kullanılmaktadır.
- Görünen ve görünmeyen anlamları vardır. Asıl mana mecazlı olan görünmeyen anlam saklıdır.
- Benzetme (teşbih), mecaz, kinaye ve tezat (zıtlık) vb. sanatlar atasözlerinde sık sık kullanılmaktadır.
Atasözü örnekleri...
-At ölür meydan kalır, yiğit ölür şan kalır.
-Ateş olmayan yerden duman çıkmaz.
-Attan düşen ölmez, eşekten düşen ölür.
-Az kazanan çok kazanır, çok kazanan hiç kazanır.
-Aç koyma hırsız olur, çok söyleme yüzsüz olur, çok değme arsız olur.
-Ağustosta beynin kaynasın, kışın da tencere kaynasın.
-Ağır baş iyidir, yenlik olsa uçar.
-Babasına hayır etmeyenin kimseye hayrı olmaz.
-Bahar çiçeğiyle güzeldir.
-Bal yiyen baldan bıkar.
-Bebeler birbirinden huy kapar, ayranlarına su katar.
-Besle kargayı oysun gözünü.
-Bin atın varsa bin dinlen, bir atın varsa in dinlen.
-Bir bütün bir yarımdan iyidir.
-Gittiğin yer kör ise, gözünü yum da bak.
-Göz görmeyince gönül katlanır.
-Hasta sağ kalırsa hekime karşı gelir.
-Herkes kaşık yapar ama sapını yapamaz.
-Herşey incelikten insan kabalıktan kırılır.
-Hıdırellez yaz kapısı, yedi gün sürer tipisi.
-Kavakta nar olmaz, kötülerde ar olmaz.
-Kimi bağ bozar, kimi bostan bozar.
-Minnetle gül koklama, dikeni sancar seni.
-Mum dibine karanlık.
-Mum dine ışık vermez
-Sen işlersen mal işler, insan böyle genişler.
-Tasa doyurur, acı acıktırır.
-Üzerine laf düşmedikçe konuşma.
