Cumhuriyet Dönemi Deneme Yazarları
Cumhuriyet dönemi deneme yazarları... Nurullah Ataç... Suut Kemal Yetkin... Salah Birsel, Sabahattin Eyüboğlu, Vedat Günyol... Detaylar Butik Kitap'ta...
08 Jan 2022
Genel
8316
Cumhuriyet dönemi deneme yazarları
Cumhuriyet döneminde içerisinde deneme türüyle ilgilenen pek çok isim vardır. Nurullah Ataç bu isimlerin başında gelir. Suut Kemal Yetkin, Salah Birsel, Sabahattin Eyüboğlu, Vedat Günyol da önemli isimler arasındadır.
Nurullah Ataç
- Tercümeleriyle, denemeleriyle ve eleştirileriyle Cumhuriyet döneminde kendisinden söz ettirmiştir.
- Türkçeyi sadeleştirme çabasına sahiptir.
- Devrik tümce konusunda ustasıdır.
- Günlük türüne “günce” adını vermiştir.
- “ile”yi ilk kez bağlaç olarak kullanan kişidir.
- Pek çok sözcük türetmiştir. Arap ve Farsça sözcüklere karşı çıkmıştır.
- Yunan, Latin, Fransız, Rus klasiklerini tercüme etmiştir.
- GÜNLERİN GETİRDİĞİ, KARALAMA DEFTERİ, SÖZDEN SÖZE, SÖZ ARASINDA, ARARKEN, OKURUMA MEKTUPLAR (Deneme, Eleştiri)
- GÜNCE 1-2 (Günlükleri)
Suut Kemal Yetkin
- Açık ve özlü anlatımıyla nefis denemeler yazmıştır.
- Sanatla ve edebiyatla ilgili fikirlerini kesin yargılara varmaksızın ortaya koymuştur.
- Duygulu ve içten yazılarıyla dikkatleri üzerine çekmiştir.
- “Sanat ve Edebiyat” isimli dergi yayımlamıştır.
- “Sanat, estetik, resim, felsefe” konularıyla ilgili eserler kaleme almıştır.
- GÜNLERİN GÖTÜRDÜĞÜ, YOKUŞA DOĞRU, DÜŞÜN PAYI, EDEBİYAT KONUŞMALARI, EDEBİYAT ÜZERİNE, ŞİİR ÜZERİNE DÜŞÜNCELER, CANIM KİTAP (Deneme-Eleştiri)
Salah Birsel
- Sanatsal hayatına 1940’lı senelerde toplumcu şiir anlayışıyla ve şiir ile başlamıştır.
- İsmini denemeleriyle duyurmuştur.
- Denemelerinde “yergici”, “alaycı”, “ironik” olan yazar, eski dönemlerin İstanbul kahvelerini, Beyoğlu ile Boğaziçi’nin sanat çevrelerini anlatmıştır.
- HAYDAR HAYDAR, RUMBA DA RUMBA, YAŞAMA SEVİNCİ (Şiir)
- DÖRT KÖŞELİ İNSAN (Roman)
- SEN BENİ SEV, BOĞAZİÇİ ŞINGIR MINGIR, AH BEYOĞLU VAH BEYOĞLU, ŞİŞEDEKİ ZENCİ, PAPAGANNAME, AYNALAR GÜNLÜĞÜ (Deneme-Eleştiri)
Sabahattin Eyüboğlu
- Yazın, görsel sanatlala plastik sanatlar üstüne incelemelerde bulunmuştur.
- Genel sanat kavramlarıyla dil problemleri üstünde durmuştur.
- 1940’lı senelerde yeni şiirin sosyal bir muhteva kazanmasını sağlamıştır.
- Türk kültürüyle ilgili Halikarnas Balıkçısı ve Azra Erhat'ka “Yeni Anadoluculuk” görüşünü savunmuştur.
- Avrupa kültürünün kaynağı olan Yunan kültürünün Anadolu’da geliştiği üzerinde durmuştur.
- Ona göre Anadolu hümanizmi Selçuklu ve Osmanlı olmaksızn İlkçağ Anadolu toplumlarının kültürlerinden kaynaklanmaktadır.
- Platon'un “Devlet”ini, Monteigne’nin “Denemeler”ini, La Fontaine”nin “Masalları”nı tercüme etmiştir.
- GÖKYÜZÜ MAVİ KALDI, SANAT ÜZERİNE DENEMELER VE ELEŞTİRİLER, MAVİ VEKARA (Deneme-Eleştiri)
Vedat Günyol
- Çevirmenliğiyle ve denemeciliğiyle kendisinden bahsettirmiştir.
- Anadolu hümanizmini kurmak istemiştir.
- Halide Edip ile ortak tercümeler yapmıştır.
- DİLE GELSELER, ORMAN IŞIRSA, DEVLET İNSAN MI? (Deneme-Eleştiri)