Divan Edebiyatı Şarkı ve Özellikleri

Divan edebiyatı şarkı ve özellikleri... Şarkı örnekleri... Şarkıların nazım birimi, beyit sayısı, vezni ve başka özellikleri... Detaylar Butik Kitap'ta...

24 Sep 2021 Genel 3871

Divan edebiyatı şarkı ve özellikleri

Bir nazım biçimi olan şarkı, bestelenmek üzere yazılır. Genel olarak dört mısralık bentlerden oluşur. Bu nazım şekli halk edebiyatındaki türkünün karşılığıdır. Şarkılarda bütün arzu ölçüleri kullanılabilir. 3. mısraya meyan, 4. mısraya nakarat adı verilir. "Aşk, sevgili, ayrılık, içki ve eğlence" gibi konularda yazılır. Bu nazım şeklinin en önemli temsilcisi Lale Devri şairi Nedim'dir ama en fazla şarkıyı Enderunlu Vasıf kaleme almıştır.

Şarkılar, Türk musikisinde önemli bir yere sahiptir. Son dörtlükte şairin mahlası yer alır. Her bendin 3. dizesi miyanhane olarak anılır. Bu bölüm şiirin en dokunaklı mısraıdır.

Şarkının özellikleri

Halk şiirindeki türkü nazım şeklinin karşılığıdır.
Kuruluş ve uyak düzeni bağlamında murabbalara benzer.
Kafiye düzeni aaaa, bbba, ccca şeklindedir.
Bestelenmek üzere yazıldığı için çok uzun olmaz.
Dörtlüklerin sayısı 3 ile 5 arasındadır.
Şarkıların konusu genel olarak aşk, sevgili, ayrılık, içki ve eğlencedir.
Dili genel olarak sadedir.
Şarkı nazım şeklinin en önemli temsilcileri Nedim, Enderunlu Vasıf'tır. Cumhuriyet dönemi şairlerinden Yahya Kemâl'in de birçok şarkısı bulunur.
Şarkılarda deyimler kullanılır.

Şarkı örnekleri

Şarkı

Kimlerüñ çeşmine ol sîne bu şeb nûr oldı
Nereye gitdi o her-câyî o meh-pâre 'aceb
Kimlerüñ yâresine merhem-i kâfûr oldı
Kandedür kande o zâlim o sitem-kâre 'aceb

Meclis-i Cem kurulaldan olagelmiş elbet
Câmdan sonra birer bûse verilmek âdet
Bari sen ey nigeh-i hasret edip bir cür'et
Şunı bir söylesen olmaz mı kadeh-kâre acep?

Varup ol derd-şinas-ı dil ü cânı görsem
Hâk-i pâyine Nedîmâ yine yüzler sürsem
Gizlice arasam ağzın lebin emsem sorsam
Hiç bir çâre bilür mi dil-i bîmâre aceb Nedim

Şarkı

Sevdigüm bir hûb sadâdur
Mâ'il-i zevk u safâdur
Kârı uşşâka vefâdur
Meşrebümce dilrübâdur

Firkati kesdi amânum
Göklere çıkdı figânum
Nola sevdümse a cânum
Çeşm-i mahmûrı elâdur

Sen gücenme dilpesendüm
Ben seni gayet begendüm
Kim demiş sevmez efendüm
Vâsıfa bu iftirâdur (Enderunlu Vasıf)