Edebiyatın Mahiyeti ve Nitelikleri
Edebiyatın mahiyeti ve nitelikleri... Edebiyat nedir? Edebi metnin özellikleri nelerdir? Yazınsal metinlerin özellikleri nelerdir? Edebiyatın mahiyeti nelerdir? Edebi metnin nitelikleri nelerdir? Detaylar Butik Kitap'ta....
21 Dec 2021
Genel
1015
Edebiyatın mahiyeti ve nitelikleri
Her sanatın kendine özgü nitelikleri vardır. Bu nitelikler, söz konusu sanatı diğer sanatlardan ayırır. Sanat eserlerini icra edenler, bu özellikleri bilirler ve eserlerini buna göre üretirler. Edebiyatın, kendine has birtakım özellikleri vardır. Tüm edebi metinlerde ortak olan bu özellikler, okuduğumuz bir metnin edebi metin olup olmadığı konusunda okura bir fikir verir. Şimdi edebiyatın mahiyetini ve niteliklerini ele alalım:
- Edebiyat, dil ile yapılan bir sanattır. Dil edebiyatın yaratılmasını sağlayan en önemli unsurdur. Bir bakıma dil, edebi metnin yaratılmasını sağlayan en önemli malzemedir. Yazarlar, dili estetik bir biçimde kullanarak ortaya sanat yapıtı çıkarır.
- Edebiyat eserindeki dil, günlük ve ilmi dilden farklıdır. Günlük dil sade, basit ve estetik içermeyen bir dildir. Oysa edebi dil günlük dilden pek çok bakımdan farklıdır.
- Edebiyat bir yaratmadır. Edebi eser zihinde başlar, dille somutlaşır ve kitaplaştığında okura sunulmuş olur. Daha önce hiç yaşanmamış, yaşansa da farklı şekilde ifade edilmiş olayı yeniden kurgular sanatçı.
- Edebi eser özgündür. Her eser, öncekinden, kendi çağında üretilen diğer eserlerden farklı pek çok özellik taşır.
- Edebiyat eseri ferdi ve tektir. Edebi eser biriciktir, yeganedir. Sadece kendine benzer, önceki eserlerden etkilense bile o eserlerin aynısı değildir.
- Edebiyatın ana varlık nedeni estetiktir. Güzellik, bir edebi eser için ve sanat eseri için ulaşılması gereken en önemli zirvedir.
- Edebi eser akıldan çok duyulara hitap eder. Duyular, edebi eserin alımlandığı mekanizmadır.
- Edebi eser içerik, dil ve yapıdan oluşan bir bütündür. İçerik, ve yapı anlamını dille bulur. Dil bütün bunların görünürlük kazanmasını, somutlaşmasını sağlar.
- Edebi eserin ana konusu insandır. Hangi dönemde yazılırsa yazılsın tüm edebi eserler insanı anlatır.
- Edebi eser realiteyi estetik bir tarzda ve bozarak yeniden kurar. Gerçek, edebi eser için tek veridir. Sanatçı, gerçeği farklı şekillerde değiştirir ve okura sunar.
- Edebi eser kurgusaldır. Bütün bunlar bir arada düşünülürse edebiyat eseri kurgudur, gerçeğin değiştirilip dönüştürülmesi suretiyle oluşturulur.
