Efsane Nedir Edebiyat Türlerinden Efsane
Efsane nedir edebiyat türlerinden efsanenin özellikleri nelerdir? Efsaneler insanlığın hangi döneminde ortaya çıkmıştır? Günümüzde efsaneler var mıdır? Butik Kitap'ta bugün efsane...
Efsane nedir edebiyat türlerinden efsane
Tüm toplumlar kimi hadiseleri izah etmek üzere öyküler oluşturur. Söz konusu öyküleri kim, ne zaman ortaya attığı belli değildir ama toplumlar bu öyküleri benimser ve ileriki nesillere aktarır. Konusu, Tanrı, doğaüstü güçler, tabiat olan efsanenin tanımı Türk Dil Kurumu'nun çevrimiçi Türkçe sözlüğünde şu biçimde yer almaktadır:
"Eski çağlardan beri söylenegelen, olağanüstü varlıkları, olayları konu edinen hayalî hikâye, söylence."
Toplumun benimsediği ve varlık sorunları üzerine inşa ettiği efsaneler, anonim özellikler taşır. Dilimize Farsçadan geçen “Efsane ” sözcüğü Osmanlıda “kıssa, hikâyet, esatir, menkıbe, rivayet vb." kelimeler ile karşılanmıştır. Bugünlerde efsaneler "söylence kelimesiyle de karşılanmaktadır.
Efsanelerde daha ziyade bir kişi, mekan veya olay anlatılır. Mekanları konu alan efsanelerde mekanlar, kutsal özellikleriyle verilir. Bir şahsı anlatan efsanelerde şahıslar, toplumun önde gelen kişileridir. Olayların konu edildiği efsanelerde söz konusu olaylar toplumu derinden etkilemiştir.
Bilim adamları insanlığın ilk dönemlerindeki mitlerin yerini zaman içinde efsanelerin aldığını ifade etmektedir. İnançlarla ilgili konuların anlatıldığı efsanelerdeki olaylara anlatanlar da dinleyenler de inanmaktadır.
Efsanenin sosyal fonksiyonları vardır. Efsaneler aracılığıyla gelenekler korunu ve sonraki nesillere aktarılır. Ve efsaneler, bu özellikleri ile çağlar boyunca belleklere kazınır. Efsaneler açıklanması zor hadiselere çözüm getirir, örnekler verir, nasihatlar sunar, toplumsal kurallara katkıda bulunur.
Efsaneler, akıl ve bilimin daha gelişmediği yıllarda insanların tabiattaki pek çok hadiseyi anlamaya çalışmasının eseridir fakat o devrin şartları ile hadiselerin açıklanması pek de mümkün olmadığı için insanlar söz konusu hadiselere kendi bakış açıları ile olağanüstülük ilave etmiştir. Böylece efsaneler ortaya çıkmıştır.
Efsanelerin Özellikleri
- Anlatılanlar çok eski dönemlere dayanır.
- Anonimdir
- Efsaneler mitlerin devamıdır.
- Gerçeklerden uzaktır, olağanüstü niteliklere sahiptir.
- Toplumun hayat şekli, yaşama bakışı efsanelerde vardır.
- Ulusal özelliklere sahiptir.
- Efsanelerde günlük konuşma dili kullanılarak geniş bir toplum kitlelerine ulaşılır.
- Hiçbir bir sınırlayıcı kuralı bulunmaz, kısa bir biçimde dilden dile aktarılır.
