Gazel Türleri Divan Şiiri
Gazel türleri... Divan şiirinde gazel türleri... Şairler, konularına göre ne tür gazeller yazmıştır? Bu gazellerin özellikleri nelerdir? Detaylar Butik Kitap'ta...
17 Aug 2021
Genel
9631
Gazel Türleri
- ÂŞIKANE GAZEL: Aşk duygusunun hissettirdiği mutluluk, acı, sevgili ve çekilen ıstırapların, kavuşma arzusunun dile getirildiği gazellere “âşıkane gazel” adı verilir.
- RİNDÂNE GAZEL: Yaşamaktan keyif alan, geçici yaşamın tüm olanaklarını değerlendirerek mutluluğu elde eden, toplumla dinin kurallarını çok fazla umursamayan, görece yüksek bir insanlık düzeyine ulaşmış; içki ile alakalı tüm düşünceleri ele alan gazel türüne “rindâne” gazel adı verilir. Bu yaşam şekline sahip olan kişilere de rind denir.
- ŞÛHÂNE GAZEL: Kadınları, kadın güzelliğini, aşk duygusunun somut ve soyut zevklerini konu edinen kibar, nükteli gazel türlerine “şûhâne gazel” adı verilir. Bu çeşit gazellerin en iyi örneklerini Türk şiirinde Nedim yazmıştır. Bunun için “Nedimâne gazel” şeklinde de isimlendirilmiştir.
- HİKEMİ GAZEL: Ahlakla ve edeple ilgili tavsiyelerde bulunan, şairin yaşam deneyimlerine dayalı ve özlü sözler içeren gazellere “hikemi gazel” adı verilir.
- SOFİYÂNE GAZEL: Sofi şairlerin din ve tasavvuf konulu şiirlerine sofiyane gazel denir.
- MESEL-ÂMÎZ GAZEL: Deyim, atasözü ve mecazlı sözler ile ilişkiler kurulmak suretiyle kaleme alınan gazel türleridir. Bosnalı Sâbit bu biçimde pek çok gazel kaleme almıştır.
- MUSARRA /MÜSELSEL GAZEL: Tüm beyitleri aynı uyak ile yazılan gazellerdir. aa/aa/aa/aa
- MÜLEMMA GAZEL: İki değişik dille, Türkçe-Arapça ya da Türkçe-Farsça, kaleme alınan gazellerdir. Mısranın birisi Türkçeyken diğeri başka dil ile kaleme alınır.
- MÜŞTEREK GAZEL: İki ayrı şairin birer mısra ya da beyit söylemek suretiyle kaleme aldığı gazellerdir.
- MÜTEKERRİR GAZEL: Murabba ve muhammes vb. musammatlardaki gibi nakarat uyağı bulunan gazellerdir.
- MUVAHHAŞ GAZEL: Akrostiş sanatıyla kaleme alınan gazellerdir. Şair, tüm beyitlerin ilk mısrasının ilk harfi ile bir ada işarette bulunur.
- MUSAMMAT GAZEL: İç kafiyesi olan gazellerdir.
