İlk Roman Hangisidir?
İlk roman hangisidir? Kim yazmıştır? Neler anlatılmıştır ilk romanımızda. Konusu, vermek istediği mesaj ve teması nedir? Karakterleri kimlerdir? Bütün bu soruların yanıtı Butik Kitap'ın bugünkü yazısında.
İlk Roman Hangisidir?
Edebiyatın pek çok türü ile ilgilenmiş olan Şemsettin Sami’nin kaleme aldığı “Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat” Türk edebiyatındaki ilk roman olarak kabul edilmektedir. 1872 yılından 1873 yılına dek Hadîka isimli gazetede tefrika edilen roman kitap haline 1875 senesinde getirilmiş ve okuyucu ile buluşma fırsatı buluştur. Romanda Talat Bey'le Fitnat Hanım’ın aşkı anlatır iken bir taraftan da toplumdaki kadın ile erkek arasındaki eşitsizlik ele alınmaktadır. Kadınların evlilik kurumu üstünden bir fert olarak görülmemesinin neden olacağı facialardan söz eden roman, acıklı bir aşk hikayesi ile de okuyuşları derinden etkilemiştir. Osmanlı harfleri ile basılmış olan ilk Türkçe roman olma niteliğine sahip yapıt devrin şartları değerlendirildiği zaman kadın ile erkek ilişkisini değerlendiren tarafı ile de oldukça önemlidir.
Romanın özeti
İlk romanın özeti şöyledir: Talat, küçük yaştayken babasız kalmıştır ve annesi onu büyütmüştür. İşine gidip gelir iken Hacı Mustafa'nın dükkânına uğramaktadır. Hacı Baba, Fitnat'ın üvey babasıdır. Fitnat'ın annesi, Fitnat'a hamile iken kocasından ayrılmıştır, Hacı Babayla yaşamını birleştirmiştir. Bundan birkaç sene sonra da Fitnat'ın annesi ölmüştür ve genç kız öksüz kalmıştır.
Talat, Hacı Baba'nın üvey kızı olan Fitnat'ı tesadüf eseri görmüştür ve ona âşık olmuştur. Sevgisi karşılıksız kalmamıştır; Fitnat da Talat'a tutulmuştur. Hacı Baba, kızı Fitnat'ı hiç dışarı çıkarmamaktadır, onu eve hapsetmektedir. Talat, bir gün çarşaf giyerek kadın kılığına girmiş ve Fitnat'ın yanına gitmiştir. İki sevgili birbiri ile konuşmuştur.
Hacı Baba, Fitnat'ı Ali Bey isminde zengin ve ihtiyar bir adam ile evlendirmeyi düşünür. Fitnat'sa bunu istemez çünkü Talat'ı sevmektedir. En sonunda Hacı Baba'nın dediği olur ama Fitnat buna dayanamayarak intihar eder. Fitnat ile evlenen Ali Bey, Fitnat'ın boynuna takılı, öz annesi tarafından Fitnat'a bırakılan muskayı açıp okuyunca onun kendi kızı olduğunu öğrenir. Ali Bey ve ardından sevgilisini o halde gören Talat da ölür. Roman acıklı bir son ile sona erer.
