Milli Edebiyat Dönemi Nedir? Temsilcileri Kimlerdir?
Milli edebiyat dönemi nedir? Türk edebiyatında hangi yıllar arası milli edebiyat dönemine karşılık gelir? Bu dönemin sanatçıları kimlerdir? Yazımızda bu bilgileri bulabilirsiniz.
Milli edebiyat dönemi
Türk edebiyatının milli bir karakter kazanmasında milli edebiyat döneminin çok önemli katkıları olmuştur. Milli edebiyat, genel olarak 1911 ile 1923 arasındaki edebiyata verilen isimdir ancak bu edebiyatın genel karakterinin oluşması daha önceki dönemlere dayanır. Milli edebiyatın manifestosu şudur:
“Millî bir edebiyat için millî bir lisan gereklidir.”
Divan edebiyatındaki Türki-i basit hareketiyle Tanzimat döneminde Namık Kemal'in girişimleri edebiyatın milli bir karakter kazanmasını sağlamıştır. İsmiyle ve kuramsal özellikleriyle bu dönem, 1911 yılında başlamış, Cumhuriyet'e kadar sürmüştür.
Milli edebiyatın bir harekete dönüşmesi
Milli edebiyat dönemi, 1911 Nisan'ında, Genç Kalemler isimli edebiyat dergisinde Ömer Seyfettin ile Ali Canip'in yayımladığı Yeni Lisan makalesiyle başlamıştır. Bu makalede;
- İstanbul Türkçesinin kullanılması,
- Osmanlıca tamlamaların yerine Türkçe tamlamaların tercih edilmesi,
- Diğer Türk lehçelerinden kelimelerin alınmaması,
- dilimize yerleşen ve Türkçeleşen Arapça ve Farsça kelimelerin kullanılmaya devam edilmesi belirtilmiştir.
Milli edebiyatın genel özellikler
Milli edebiyatta, yazar ve şairlerin edebiyat eserlerini belli ilkeler doğrultusunda üretmiştir. Bu ilkeleri şöylece sıralayabiliriz:
- Sade bir dille edebi eserler vermek,
- İstanbul Türkçesiyle yazmak,
- Dilimizi Arapça ve Farsçanın etkisinden kurtarmak,
- Dilimizde karşılıkları bulunan Arapça ve Farsça tamlama ve kelimeleri kullanmamak,
- Milli ölçümüz olan hece ölçüsünü kullanmak,
- Sanatlı cümle ve mısralardan uzak durmak,
- Eserlerin konularını Türk milletinin yaşayışından almak,
- Anadolu'ya yönelerek Türk milletinin kültürünü edebiyata taşımak,
- Milli edebiyatımız olan halk edebiyatından yararlanmak.
Bütün bu özellikler, milli edebiyatın temsilcisi olan yazar ve şairler tarafından uygulanmış, ulusal bir edebiyat oluşturulmaya çalışılmıştır.
Bu dönemin yazar ve şairleri kimlerdir?
Milli edebiyat dönemi denince akla gelen çok önemli birkaç isim vardır. Bu isimler, edebi eserleriyle milli edebiyatı tüm edebiyatçılara benimsetmeye çalışmıştır. Genç Kalemler isimli dergiyi devralarak milli bir edebiyat kurmaya çalışan Ali Canip'in yanı sıra Ömer Seyfettin milli edebiyatın en önemli iki ismidir. Ziya Gökalp ile Mehmet Emin Yurdakul da bu dönem edebiyatının öne çıkan isimleri arasındadır. Ziya Gökalp, teorisyen kimliğiyle milli edebiyata çok şey katmıştır. Başta karşı çıksalar da Fuat Köprülü ve Yakup Kadri de bu anlayışın ilkeleriyle eserlerini yazmıştır. Daha sonra Halide Edip, Halide Nusret ve Refik Halit de milli edebiyata dahil olmuştur.
