Mor Salkımlı Ev-Halide Edip Adıvar

Mor Salkımlı Ev.... Halide Edip Adıvar... Halide Edip'in anıları, sosyal ve siyasi hayatı... Halide Edip neler yaşadı, hangi olaylara tanık oldu? Detaylar Butik Kitap'ta...

10 Jul 2021 Genel 1005

Mor Salkımlı Ev-Halide Edip Adıvar

1882'de, mor salkımlı bir evde dünyaya gelen Halide Edip'in yaşamında, pek çok defa dönmek zorunda kaldığı mor salkımlı ev oldukça önemlidir. Burası babasını ocağıdır, hatıralarının saklandığı yerdir. Annesi Bedrifem Hanım, Halide Edip küçükken vefat etmiştir, bu yüzden annesini fazla hatırlamaz. Anneannesi yani haminnesi Nakiye Hanım onun için önemli bir figür olmuştur. Sütninesi Hatice de çok sevdiği insanlar arasındadır. Annesinin ilk evliliğinden dünyaya gelen Mahmure ablasını da çok sever.

Eserde, babası Mehmed Edip Bey'den çok bahseder. Annesinin vefatından dolayı babasına çok bağlı olmuştur. Babası evlenir, üvey annesine ısınamaz. Babasının verdiği katı İngiliz terbiyesi onu bu evde çok sıkar ve bunaldır. Çocuk yuvasına verilir, hastalanınca babası onu mor salkımlı eve yollar. Bu kalabalık evde içine kapanan Halide, teyzesinin verdiği Afrika Seyahatnamesi'ni okuyarak kitap okuma alışkanlığı edinir. Beş yaşındayken özel hocalardan eğitim almaya başlar. Dayısıyla büyük babası ölünce Üsküdar'daki İbrahim Efendi konağına geçerler. Ahmet Ağa, onun Battal Gazi, Karagöz ve Ebu Müslim gibi eserlerle tanışmasını sağlar. Bir süre sonra teyzesi babasıyla evlenir. Bu olay onun çok eşlilikten nefret etmesini sağlamıştır. Halide tekrar mor salkımlı eve geçer.

Salih Zeki ile evlenir

Yaşı büyütülen Halide Üsküdar Amerikan Kız Koleji'ne verilir. Burada Rıza Tevfik'ten dersler alır. Din üzerine düşünür, Hristiyanlığı araştırır. Matematikte yetersiz olan Halide'ye 1900'de, düşünce yaşamına etkide bulunan meşhur pozitivist matematikçi Salih Zeki Aktay tutulur. 1901'de öğretmeniyle evlenir. İki çocuğu doğar, o yazmaya devam eder. Meşrutiyet ilan edilince Tanin'de yazar, kadın haklarını savunan düşüncelerinden dolayı tehdit edilir. 31 Mart vakasından sonra kara listeye alınan Halide Amerikan Kız Koleji'nde saklanır. Tehlikeler artında oğullarıyla Mısır'a göçer. Gazeteci arkadaşı Isabel Fry'in davetiyle İngiltere'ye geçer. 1909'da İstanbul'a döner, romanları Heyula ile Raik'in Annesi'ni yayımlar. Öğretmenliğe başlar. Salih Zeki başka bir kadınla evlenmek isteyince Halide Edip dokuz yıllık evliliğini bitirir. Babasının evine geçer. Türk Ocağında faaliyetlerini sürdürür. Teali-i Nisvan Cemiyeti'ne katılır. 

Öğretmenliği bırakır, Kız Mektepleri Umumi Müfettişi olur. 1916'da Cemal Paşa'nın davetiyle eğitici olarak Lübnan'a gider. 1917'de Adnan Adıvar ile evlenir. Bir süre sonra İstanbul'a döner.