Tiyatro Nedir Edebiyat Türlerinden Tiyatro
Tiyatro nedir edebiyat türlerinden tiyatro... Sahne sanatları... Trajedya, komedya ve dram... Tiyatronun özellikleri... Detaylar Butik Kitap'ta...
Tiyatro nedir edebiyat türlerinden tiyatro
İnsan yaşamının farklı taraflarının sahneye aktarılması için amacıyla yazılan yapıtlara tiyatro adı verilir. Tiyatronun pek çok farklı tanımı vardır: Metne, oyunların oynandığı binaya ve oyunun kendisine de tiyatro denmektedir. Gerçekte ilk dönemlerde yazınsal yapıta ve oyunların sahnelenmiş olduğu yere bu isim verilir iken zaman içinde oyunlara da tiyatro denmeye başlanmıştır. Bundan dolayı tiyatroyu bir yazınsal tür ve bir sanat dalı şeklinde görmek mümkündür. Oynanmak için yazılan tiyatrolara oyun ya da piyes adı da verilir.
Binlerce yıllık geçmişi olan tiyatro, binlerce senelik geçmişi bulunan bir sanat dalıdır. Eski Yunanlılarda bağ bozumu törenlerinden ortaya çıkan tiyatro, farklı türlerde gelişimini sürdürmüştür.
Tiyatronun özellikleri
- Göstermeye dayalı edebi metinlerdendir yani yaşanması olası bir hadise sahnede canlandırılmaktadır.
- Piyes ve oyun olarak da bilinmektedir.
- Sahnede canlandırılan oyun göze ve kulağa seslendiğinden etkileyiciliği fazladır.
- Tüm tiyatro yapıtlarında bir olay örgüsü vardır, buna dramatik örgü adı verilir.
- Dramatik örgüde zaman, yer, çatışma ve şahıslar vardır.
- Konusu çerçevesinde tiyatrolar trajedi, dram ve komedi olarak 3'e ayrılmaktadır.
- Tiyatroda günlük dil kullanılmaktadır.
Tiyatro türleri
Tiyatroları konuları çerçevesinde başlangıçtan bugüne dek genellikle 3 başlık altında incelemek mümkündür.
1. Tragedya (Trajedi): Konusunu tarih ve efsanelerden alan, genellikle acıklı hadiseleri işleyen tiyatrolaralardır. Kişiler Yunan mitolojisindeki Tanrılarla Tanrıçaların yanında kral, kraliçe, prens ve prenses vb. soylulardan oluşur. Trajedide kaba sözler, kavga ya da kanlı görüntüler yer almaz.
2. Komedya (Komedi): Şahıs ve hadiselerin yalnızca gülünç taraflarını inceleyerek sahnede canlandıran tiyatrolardır. Konular toplumun günlük hayatından seçilir. Şahıslar da toplumun içerisinden gelir. Toplumun dili konuşulduğu için kaba ve argo sözler yer alır. Üç birlik kuralı uygulanır.
3. Dram: XVIII. yüzyılda ortaya çıkan bu tür yaşamın acıklı ve gülünç taraflarını ele alır ve işler. Gerçekte dram, trajediye bir tepki olarak ortaya çıkmıştır. Üç birlik kuralına uyulmayabilir. Gündelik hayattaki herhangi bir konu işlenebilir ve toplumdaki bir kişi canlandırılabilir.
4. Epik tiyatro: XX. yüzyılda Bertolt Brecht'in Marksizm-Leninizmin etkisiyle ürettiği, politik amaçları bulunan tiyatro türüdür. Kapitalizmle toplumun eleştirisi yapılmaktadır. Bu tiyatroda amaç toplumun işsizlik, açlık, savaş vb. problemlerinin arkasındaki sebepleri ele almaktır.
