Tuyuğ Nedir? Özellikleri Nelerdir? Tuyuğ Örnekleri
Tuyuğ nedir, özellikleri nelerdir? Tuyuğ örnekleri... Divan edebiyatı nazım şekilleri... Nazım biçimleri... Klasik Türk şiiri nazım şekilleri... Türklerin divan edebiyatına kazandırdığı nazım şekilleri... Tuyuğ... Detaylar Butik Kitap'ta...
Tuyuğ nedir? Özellikleri nelerdir?
Tek dörtlük ile kaleme alınan tuyuğ nazım şeklinin uyak düzeni aaxa’dır ve tuyuğ yalnızca “fâilatün fâilatün fâilün” kalıbı ile kaleme alınır. Tuyuğ “şarkı söyleme, cinaslı, imâlı söz” anlamlarına gelen Türkçe bir sözcüktür. Halk şiirinde "duyuğ" adı ile anılmaktadır ve maninin karşılığı olarak görülmektedir. Kimi zaman manilere de "duyuğ" adı verilir. Diğer özelliklerini şöylece sıralayabiliriz:
- Türk şairler bu nazım şeklini ortaya koymuştur.
- Kadı Burhanettin tuyuğları ile öne çıkar. Bunun yanı sıra İvaz Paşazade Atayi, Nesimi ile Ali Şir Nevai de birçok tuyuğ kaleme almıştır.
- Dört mısrası da uyaklı olan tuyuğa musarra tuyuğ adı verilir.
- Mahlas kullanılmayan şiirlerdir.
- Genel olarak cinaslı uyak tercih edilir.
Tuyuğ örnekleri
Dilberün işi itâb u nâz olur
Çeşmi câdû gamzesi gammâz olur
Ey gönül sabr it tahammül kıl ona
Yâra irişmek işi az az olur (Kadı Burhaneddin)
Dalmışam şol bahre kim pâyânı yok
Batmışam şol gence kim hüsrânı yok
Bulmuşam şol bedri kim noksânı yok
Girmişem ol şehre kim vîrânı yok (Seyyid Nesimî)
Işkın odına gönül pervânedür
Tâkatüm yoh bilmezem pervâ nedür
Fursat olınca gönül sen yanadur
Âşıkun âyîni budur ya nedür (Seyyid Nesimî)
Hakka şükür koçlarım devrâmdur
Cümle âlem bu demün hayrânıdur
Gün batandan gün toğan yire değin
Aşk erintin bir nefes seyrâmdur (Kadı Burhaneddin)
