Feminist Eleştiri | Toplumsal Cinsiyet Kuramı

Feminist eleştiri... Toplumsal cinsiyet kuramı... Edebiyat eleştirisi... Edebiyat kuramı... Eleştiri kuramları... Detaylar Butik Kitap'ta...

22 Nov 2022 Genel 305

Feminist eleştiri... Toplumsal cinsiyet kuramı

Feminist hareketler, çağdaşlaşmanın getirmiş olduğu kadın merkezli eşitsizliklere bir reaksiyon olarak ortaya çıkmıştır. Latince “femina”dan gelen “feminizm” sözcüğü kadının erkekile, sosyal, ekonomik ve ruhsal eşitliğini elde etmek üzere çaba sarf etmesi manasına gelmektedir. XIX. asırda feminist hareketler cinsiyet meselesini tartışmıştır, ortaya toplumsal cinsiyet kuramı çıkmıştır. Toplumsal cinsiyet kuramı, “seks” ile “gender” terimlerini geliştirmiştir. “Seks/cinsiyet” bireyin doğumla getirdiği biyolojik cinsiyetini; “gender/toplumsal cinsiyet”, toplumun bireye yüklediği cinsiyet değerlerini ifade eder. Toplumsal cinsiyet çalışmaları, cinsiyet rolleri üzerinde durmakta, toplumla cinsiyet rolleri arasındaki ilişkinin niteliğini belirlemeye çalışmaktadır. Edebiyat metni, toplumu oluşturan kadınlık ve erkeklik rollerinden bağımsız bulunmamakta, bilhassa sosyal ve psikolojik bakımdan bu rolleri içermektedir. Genel olarak feminist ve toplumsal cinsiyet merkezli araştırmalar; kadınlık, kadın bilinci, kadın dili, kadın sömürüsü, kadının topluma yabancılaşması ve üretim ilişkilerinin dışına atılması, metalaşma, cinsel özgürlük, eşcinsellik, evlilik karşıtlığı, ataerkillik ve erkek egemenliği, yabancılaşma gibi konular üzerinden edebiyat eserlerini eleştiriye tabi tutmaktadır.