Hoca Mesud Kimdir? Şiirlerinden Örnekler
Hoca Mesud kimdir? Şiirlerinden örnekler... Divan şiiri... Klasik şiir... Divan edebiyatı... Divan şairleri... Detaylar Butik Kitap'ta...
Hoca Mesud kimdir? Şiirlerinden örnekler
Şeyhoğlu’nun hocasıdır. Gerçek ismi Mesud b. Ahmed’dir. Ahmet Yesevi’nin ardından “Hoca” lakabı ile anılan ikinci şairdir. “Emlehe’ş-şuara” ile “efsanehe’ş-şuara” olarak bilinir. Tercüme metodu açısından sağlam bir görüşü vardır. O, Türkçeye tercüme ettiği eserlerinin kelime kelime karşılıklarını vermemiş, okuyup anladığını yazmıştır. Süheyl ü Nevbahar adlı eseri yeğeni İzzeddin Ahmed’le birlikte yazmıştır. İlk 1000 beyti yeğeni geri kalanını da kendisi Farsçadan çevirmiştir. Süheyl ü Nevbahâr, Farsçadan tercüme edilmesine rağmen Fars edebi yatında bu isimde bir eser bilinmemektedir. Süheyl ü Nevbahar’nin diğer adı Kenzü’l Bedayi’dir.
- Süheyl ü Nevbahar klasik mesnevi düzenine göre oluşturulmuş bu ilk eserde Hoca Mesud, Süheyl ile Çin Fağfurunun kızı Nevbahar arasındaki aşkı anlatmaktadır.
- Eserde “vü, ki, çü” bağlacını çok kullanmıştır.
- 5568 beyit olan Süheyl ü Nevbahar’ı feulün/feulün/feulün/feul vezniyle yazmıştır.
- Tahsin Banguoğlu ve Cem Dilçin çalışmıştır.
- Süheyl ü Nevbahar’ın önsözünde Türkçeyi övmüştür.
- Kelile ve Dinme adlı eserini Aydınoğlu Emir Bey’in isteğiyle Nasrullah’tan çevirmiştir.
- Kelile ve Dinme Anadolu Türkçesindeki ilk çeviridir.
- Ferhengname-i Sadi Bostan’ın ilk Türkçe tercümesidir.
Şiirlerinden örnekler
Süheyl ü Nevbahar'dan
Kamu halk ilk uyhuya oldı tuş
Denizde balık yatdı yuvada kuş
Melik-zâde aldı eline kemend
Sanasın uyumamağa içdidi and
Kemendini atdı vü tutdı ucın
Düşürdi dam üstine ağdı gücin
Bihbirini kuçdılar öpdiler
Sanasın yanar oda su sepdiler
Süheyl'ün elini tutup Nevbahâr
Iletdi odasına, andan sorar:
-Ki bensüzgünün dün nite geçdidi
Hele cân tenümden benüm uçdıdı
Süheyl eydür ana ki "Hoş kanuma
Susadun, kasdun eyledün cânuma
-2-
Peşiman-vânım bunda geldüğüme
Beni komadı ışk bildüğüme
Gülümsündi işidicek Nevbahâr
Nitekim güler, gül olıcak bahar
Didi "iy benüm işimün çâresi
Gözüm nûn vü bağrumun paresi
Benüm hâlümi dahi itgil kıyâs
Ki sensüz düğünüm bana oldı yas
Günüm şöyle geçdi eğer biledün
Tana kaluban merhamet kıladun
Ne su içdüm ü ne yiyesi yidüm
Ne bir lâhza dinlendüm ü uyudum
Kan ahmışdı ağlamakdan gözüm
Bulaşmış idi kan yaşına yüzüm
Öğütlendi ki akılunı dir
Yime gussa kim kişiyi gussa yir
Bayağı bigi yi, iç oyna vü gül
Eğer itmesizen kifayet değül"
GAZEL
Toldur kadehi sun elüme kıl beni serhoş
Ger ağu ola yârüm adına idiven nûş
Bu od ile kim ışkı yüregüme bırahdı
Sanma ki damarâağı kanum eylemeye cûş
Kirpüklerinün nâzük ohı sineme batdı
Smamağıçun sun elüni demreni gör uş
Yüzün göreli gitmeyiser yaş gözümden
Lâbüd güneşe kim ki baha gözi ola yoş
Her gice karanuda hayilün beni ister
Koma yalunuzgelmeğe bir kimse, bile, koş
