Kinaye Edebi Sanatı

Kinaye edebi sanatı... Edebi sanatlar... Edebiyat sanatları... Yazın sanatları... Yazınsal sanatlar... Divan edebiyatı... İmge... İmaj... Detaylar Butik Kitap'ta...

28 Mar 2022 Genel 1209

Kinaye edebi sanatı

Bir edebiyat sanatı olan kinaye, açıkça söylenmesi uygun görülmeyen hisleri ifade etmek için başvurulan bir edebi sanattır. Bir kelimeyi, benzetme amacı olmaksızın ve engelleyici bir söz bulunmadan (karine-i mania) gerçek ve mecaz anlama gelecek biçimde kullanmaktır. Ancak burada esas olan mecaz anlamdır. Unutmamak gerekir ki deyimler kinayelidir.

Kinaye örnekleri....

Örnek 1

Öğme şarabı zemm edip afyonu sakiya

Açtırma ehl-i keyfe kutunun kapağını

Kinaye ikinci mısradaki “açtırma kutunun kapağını” ifadesinde yapılmıştır.

Örnek 2

Ayağı yer mi basar zülfüne berdâr olanın

Zevk u şevk ile verir cân u seri döne döne (berdar: asılmış, idam edilmek)

Örnek 3

Ey benim sarı tamburam
Sen ne için inilersin
İçim oyuk derdim büyük
Ben onun’çün inilerim.” (içim oyuk: tamburanın içinin oyuk olması, içinin dertli olması)

Örnek 4

Ben toprak oldum yoluna

Sen aşırı gözetirsin

Şu karşıma göğüs geren

Taş bağırlı dağlar mısın? (taş bağırlı: dağdaki taşlar, acımasız olma)

Örnek 5

“Dadaloğlu’m der ki belim büküldü

Gözümün cevheri yere döküldü” (belim büküldü: yaşılıktan dolayı belin bükülmesi, sıkıntıların beli bükmesi)

 

Örnek 6

 

Sen kim gelesin meclise bir yer mi bulunmaz
Baş üzre yerin var     (baş üzre yerin var: yer yoksa başımızın üstüne oturabilirsin, sana saygımız çoktur.)