Muhammes Nedir? Özellikleri Nelerdir?
Muhammes nedir? Özellikleri nelerdir? Muhammes örnekleri... Divan şiiri... Divan edebiyatı... Nazım şekilleri... Beşli nazım biçimleri... Nazım biçimleri... Detaylar Butik Kitap'ta...
Muhammes nedir? Özellikleri nelerdir?
Muhammes, 5 dizelik bentlerden oluşan nazım biçimidir. Tüm konularda yazılmaktadır, bent sayısı 3-7'dır. Uyaklanışı aaaaa/bbbba/cccca… biçiminde olan muhammeslere muhammes-i müzdevice denmektedir. Dört ve beşinci ya da sadece beşinci dize diğer bentlerde tekrar edilir ise buna muhammes-i mütekerrir denmektedir: aaaAA/bbbAA/cccAA…. veya aaaaA/bbbbA/ccccA.. Bunlara ayrıca, muhammes şarkı denmektedir.
Muhammes örnekleri
Örnek 1
Ten bozuldu eşk-i çeşm-i hûn-feşânumdan menüm
Köydi can gönlümdeki sûz-ı nihânumdan menüm
Tâ eser var cism ü cân-ı nâtüvânumdan menüm
Gâm kem etmez göz ü gönlüm cism ü canumdan menüm
Bu başumdan savulup ol gitse yanumdan menüm.
Meyl-i vasi eğmiş kadümi çeng-i bezm-i yâr tek
Reglerüm sızlar el ursam çeng üzre târ tek
Çeng ne mümkin kim ide zârlıg men zâr tek
Bes ki memlûyem hevâ-yı aşka mûsikâr tek
Min figân her dem çıkar her üstühânumdan menüm.
Ey hayâlün halveti nakd-ı revânum mahzeni
Gözyaşı olur revân her dem hayâl itsem seni
Lutf umup senden ser-i kuyunda tutdum meskeni
Gel gözüm nûru Fuzulî tek çok ağlatma meni
İncimez mi hâtırun munca figânımdan menüm. (Fuzuli)
Örnek 2
Bahr u berrün pâdişâhı Al-i Osmândur gelen
Nâlb-i şer-i Muhammed zıll-ı Yezdândur gelen
Şark u garbı seyr iden hurşîd-i rahşândur gelen
Alemün sâhibkırânı Hân Süleymândur gelen
Bir kemîne bendesini Mısra sultân eyleyen
Kerbelâ seyrini her dervişe âsân eyleyen
Sâyeveş düşmenlerin hâk ile yeksan eyleyen
Dembedem bağnn Kızılbaşun kızıl kan eyleyen
Âlemün sâhibkırânı Hân Süleymândur gelen
Sâhib-i seyf ü kalem şâh-ı ulu’l-elbâb olan
Âlemi feth eylemekde mihr-i âlem-tâb olan
Evliyâullah içinde zübde-i aktâb olan
Rûy-ı ma’nâda bugün ser-leşker-i ashâb olan
Alemün sâhibkırânı Hân Süleymândur gelen (Yahya Bey)
