Tahmis Nedir? Özellikleri Nelerdir?

Tahmis nedir? Özellikleri nelerdir? Eski Türk edebiyatı... Divan edebiyatı... Nazım şekilleri... Nazım biçimleri... Detaylar Butik Kitap'ta...

06 May 2022 Genel 1396

Tahmis nedir? Özellikleri nelerdir?

Tahmis, "beşleme" anlamına gelir. Bir şairin gazelinin üzerine başka bir şairin, aynı ölçü ve uyakla kaleme alınan 3 dize ile oluşur. Uyak düzeni (aaa)aa/(bbb)ba/(ccc)ca… biçimindedir. Tahmis yapan şair de son bentte mahlasını verir. Son bette 2 mahlas vardır. Genel olarak gazellerde yapılır fakat kasidelerde de yapıldığı görülmüştür. Kendi gazelini tahmis eden şairler de bulunur. Bu tip tahmislere tahmis-i gazel-i hod adı verilir.

Tahmis örneği:

Cepheden toplan ejder gibi bârû-efken

Arkasında gemiler bir sürü div-i âhen

Gökte tayyarelerinden saçarak nâr u fiten

«Savlet etmişti Çanakkale'ye bahr ü berden

«Ehl-i İslâm'ın iki hasm-ı kavisi birden»

 

Kadın erkek anadan tâ süt emen yavrumuza

Hepimiz canla sarıldık tâ vatan duygumuza

İntizâr eyledi gafletle adû korkumuza

«Lâkin imdad-i ilâhi yetişip ordumuza

«Oldu her bir neferi kala-yı pûlâd-beden»

 

Şükür Allaha ki gördüm bu mübarek sinde

Kahraman ordumu serhadde muzaffer zinde

Müjde İran ile Turana ve Çin ü Hinde

«Asker evlâtlarımın pişgeh-i azminde

«Aczini eyledi idrâk nihayet düşmen»

 

Allah Allah nidasıyla muhacim ahrar

Tepelerden boşalıp saikavâri kahhar

Ettiler düşmeni bir öyle ki iclâ-yi kenar

«Kadr ü haysiyeti pâymal olarak etti firar

«Kalb-i İslam'a nüfuz eylemeğe gelmişken»

 

Ruhi Peygamberi tebşire giderken şüheda

Millet arkada bugün vecd ile tekbir-sera

Sen de mihrâb-i hilâfette cebin-sâ-yı sena

«Kapanıp secde-i şükrana Reşad eyle dua

«Milki İslâm'ı Hudâ eyleye dâim me'men»

(Sultan Reşat) - Yahya Kemal BEYATLI