Tardiye Nedir? Özellikleri Nelerdir?
Tardiye nedir? Özellikleri nelerdir? Tard u rekib nedir? Nazım şekilleri... Nazım biçimleri... Divan edebiyatı... Divan şiiri... Detaylar Butik Kitap'ta...
Tardiye nedir? Özellikleri nelerdir?
Divan şiirindeki nazım şekillerinden biri olan tardiye, muhammesin özel bir şeklidir ve 3-7 bent arasındadır. Sadece “mefûlü/mefâilün/feûlün” vezni ile yazılmaktadır. aaaab/ccccb/ddddb…. biçiminde kafiyelenmektedir. Mesnevilerde kahramanlara söyletilen gazel ve murabbalara da “tardiye” ismi verilir. Türk yazınında az kullanılmıştır. Şeyh Galib bu biçime özel önem vermiştir. Bir aruz hatası olan sekt-i melih (güzel kesme) bu nazım biçiminde yapılmaktadır. Sekt-i melih mefûlü/mefâilün/feûlün kalıbındaki “lü” ve “me” heceleri birleşip mefûlün/fâilün/feûlün olmasıdır.
Tardiye (tard u rekib) örnekleri
Örnek 1
Hoş geldin eyâ berîd-i cânân
Bahşet bana bir nüvîd-i cânân
Cân ola fedâ-yı iyd-i cânân
Bî-sûd ola mı ümîd-i cânân
Yârin bize bir selâmı yok mu
Ey Hızr-ı fütâdegân söyle
Bu sırrı edip ıyân söyle
Ol sen bana tercemân söyle
Ketm etme yegân yegân söyle
Gâm defterinin tamâmı yok mu
Yâ Rabb ne intizârdır bu
Geçmez nice rûzgârdır bu
Hep gussa vü hârhârdır bu
Duysam ki ne şîve-kârdır bu
Vuslat gibi bir merâmı yok mu
Çıkdım ser-i dâra hem-çü Mansûr
Âvâzım ezân-ı nefha-i sûr
Gal kıldı gülûmu şâh u mansûr
Oldum sipeh-i belâya mahsûr
Ol pâdişehin peyâmı yok mu
Kâm aldı bu çarhdan gedâlar
Ferdâlara kaldı âşinalar
Durmaz mı o ahdler vefâlar
Geçmez mi bu etdiğim duâlar
Hâl-i dilin intizâmı yok mu
Dil hayret-i gâmla lâl kaldı
Gâlib gibi bî-mecâl kaldı
Gönderdiğim arz-ı hâl kaldı
El’an bir ihtimâl kaldı
İnsâfın o yerde nâmı yok mu
Şeyh Galip
