Tesdis Nazım Şekli, Örnek Şiir

Tesdis nazım şekli, örnek şiir... Divan edebiyatı... Klasik Türk edebiyatı... Eski Türk edebiyatı... Detaylar Butik Kitap'ta...

04 Oct 2022 Genel 844

Tesdis Nazım Şekli

  • “Altılama” demektir. Bir şair, bir başka şairin gazelinin üstüne aynı kafiye ve vezinle dört dize yazarak şiiri altı mısraa tamamlar.
  • Kafiye düzeni (aaaa)aa/(bbbb)ba/(cccc)ca… şeklindedir.

Örnek şiir...

TESDİS-İ MÜNÂCÂT-I ŞİNÂSİ

Tanrı'nın öyle muazzam ki huzûr-ı ilahi
Şem'a-i kudretidir mihr-i müniriyle mehi
Kalamaz mahkeme-i afv u mücâzâtı tehi 
Kasıdı Hazret-i Cibril ü melâik sipehi
Hak te'âlâazamet âleminin pâdişehi
Lâ-mekândır olamaz devletinin taht-gehi

Bî-temel kıldı binâ hep felek bî-bedeli 
Vermedi devr-i hükm-i sâzına zerre halli
Kadem u hâdisi isbâta yeter bu ameli
Başka bir hâlik-i âlem olamaz mâ-hasalı
Hâsdır zât-ı İlâhisinemülk-i ezelî
Bî-hudûd anda olan kevkebe-i lemyezelî

Kâinata bir atan nazra-i ibret-zâdı
Görür âsâr-ı hüdâvend-i hükm-i mu'tâdı
Hâk ile mezc ederek âteş ü âb u bâdı
Eyledi hilkat-i eşyâya sebeb-i ezdâdı
Eser-i hikmetidir yerle göğün bünyâdı
Dolu boş cümleyed-i kudretinin icâdı

Ayn u gayri diyerek etmemeli halka şek
Farzdır zât-ı ilahisini tenzih etmek
Yerde gökte bütün eşyâda anı bilmeli tek
Sâde insan mı aceb vahdeti tasdîk edecek
İzzet ü şânını takdîs kılar cümle melek 
Eğilir secde eder pîş-i celâlinde felek

Çar-mıh üzre binâ kıldı cihân-ı kudret
Mâye-i âlem ile kıldı ta'yin-i hilkat
Âdemi âleme kalbeyledi Rabb-i hikmet
Fasl olundu yine dört fasl ile sâl ü sâ'at
Emr-i vech üzre yer eyler gece gündüz hareket
Değişir tâzelenir mevsim-i feyz ü bereket

Yaradan öyle yaratmış ki cihânı dilkeş
Olmadı hem olamaz cümle-i mahlûkâta eş
Parlayan zerre-i mevhûmede Hak'tır meh-veş
Tutuşur nâr-ı azâbıyla cihân-ı serkeş
Pertev-i rahmetinin lem'asıdır ayla güneş
Tâb-ı hışmından alır alsa cehennem âteş

Cilve-gâh eyledi eflâki hudâvend-i kebîr
Arşın a'lâ buyurup âlemin etti tevkîr
Kıldı mi'râc-ı risâlet ile zeyn ü tesrîr
Encüm-i rahmet ile oldu fezâsı tenvîr
Kimi sâbit kimi seyyâr be-takdîr-i Kadîr
Tanrı'nın varlığına her biri bürhân-ı münîr

Berk urur zerre-i nâçizede Allah eseri
Eserinden görünür sun'-ı Hudâ'nın diğeri
Verdi mecmua-i mevcude bize bu haberi
Bulunur Hâlik-i eşyanın o şeylerde yeri
Göremez zâtını mahlûkunun âdi nazarı
Hisseder nûrunu ammâ ki basiret basarı

Levha-i âleme bir nazra-i ibret lâzım
Fark-ı mahiyetine ayn-ı basiret lâzım
Hurde-i nakş-ı kemâlâtına dikkat lâzım
Sakın Allah diyerek fıtrata hayret lâzım
Vahdet-i zâtına aklımca şehâdet lâzım
Cân ü gönlümde münâcât ü ibâdet lâzım

Olmasa zahm-ı günahı yed-i gufrân bağlar
Seyf-i isyân ile mecrûh ciğeri bağlar
Afv-ı isyâna olan dâdımı duysa dağlar
Taleb-i mağfiret Hakka uyûnu çağlar
Ey Şinasi içimi havf-i İlahi dağlar
Suretim gerçi güler kalb gözüm kan ağlar

Bir zaman bağlanarak zülf-i zer-i gonce-lebe
Eyledi zevk u huy u heves ma vü cebe
Sâzu aşk ile nihayet verdin rûz u şebe
Erdi encâma ömür lanet eder bu taraba
Eder isyânıma gönlümde nedâmet galebe
Neyleyim yüz bulamam ye's ile afvim talebe

Vakfeden gönlümü bu sûzişe zülf-i zerdir
Bâis-i çirk ü huy u hevesim dilberdir
Tövbeden kat'-i lisana sebeb ol peykerdir
Beni bî-zâr eden âlemde bu derd-i serdir
Ne dedim tövbeler olsun bu da fi'l-i şerdir
Benim özrüm günehimden iki kat bed-terdir

Dil günehden usanıp tövbeye mâil mi değil
Acz ile yârine izzete sâil mi değil
Tehi vüfermân-ı ilahisine âmil mi değil
Nass-ı kıraâti bize afvını kâil mi değil
Bî-nihâye keremi âleme şâmil mi değil
Yoksa âlemde kulu âleme dahil mi değil

Feyz-i Hakkın ola mı necle aceb imkânı
Bulmalı, yoksa taleb eyleyecek vicdânı
Bahr-ı iltifat-ı Hudâ'nınolamaz pâyânı
Rabt-ı kalb eyleyerek sevmelidir Sübhân'ı
Kulunun za'fına nisbet çoğ ise noksanı
Ya anın kahrına galib değil mi ihsânı

Râh-ı zulmette düşüp kaldı ise geç, külehim 
Çok sürmez bu karanlık yer ola nâle-gâhım
Yetişir mihr-i hidâyet açar etrâf u rahım
Beyt-i endûhumu gülşen kılar elbet ilâhım
Nûr-ı rahmet niye güldürmeye rû-yı siyehim
Tanrı'nın rahmetinden de büyük mü günehim

Takdir olsa da muzlim dil ü hiddet-pertev
Beyt-i Mevlâ'dır anı nûru münevver eyler
Bu nâmla Hafîd etse hatâ-yı evfer
Yalvarır Hâlık'ına afv-ı keremin ister
Beni afveylemeye fazl-ı İlâhisi yeter
Sanma hâşâ kerem-i nâ-mütenâhisi biter