İmge Nedir Edebiyat Terimlerinden İmge

İmge nedir edebiyat terimlerinden imge ne anlama gelmektedir? İmge nedir? İmge niçin kullanılır? İmge edebiyat yapıtına ne katar? İmge ve şiir arasındaki ilişki... Butik Kitap'ın bugünkü konusu imge...

27 Apr 2021 Genel 4653

İmge Nedir Edebiyat Terimlerinden İmge Ne Anlama Gelmektedir?

Batı dillerindeki karşılığı "imaj" olan imge kelimesi, Türkçede "hayal" anlamına gelmektedir. "İmge" sözcüğü Türk Dil Kurumu'nun Çevrimiçi Türkçe Sözlüğünde şu anlamlara gelmektedir:

"1.Zihinde tasarlanan ve gerçekleşmesi özlenen şey, hayal, hülya. 2.Genel görünüş, izlenim, imaj. 3. ruh bilimi Duyu organlarının dıştan algıladığı bir nesnenin bilince yansıyan benzeri, hayal, imaj. 4.ruh bilimi Duyularla algılanan, bir uyaran söz konusu olmaksızın bilinçte beliren nesne ve olaylar, hayal, imaj."

Sadece edebiyatın değil, felsefe ve psikolojinin de konusu olan imge, zihinden geçen ve gerçek olmayan tasavvurlardır. Düşünsel bir içeriğe sahip olmayan imgeler, sanat eserleri aracılığıyla somutlaşır.

Şiirde İmge

Edebiyat türlerinden en fazla şiir türünde karşımıza çıkan imge, kelimeler vasıtasıyla şairin bilincinin görünür olmasıdır. Şair, kurduğu hayalleri, söze dökerek ifade eder. Hiçkimse şairlerin zihninde neler olup bittiğini bilmez fakat imgeler vasıtasıyla şairin bilincinin derinliklerini görmek mümkün olur. İmge nedir edebiyata yeni başlayanlar tarafından sorulan bir sorudur. Özellikle şiirle ilgilenmeye yeni yeni başlayan edebiyat heveslileri imge yaratmak ister. Bunun için kelimelerin şu anki ve geçmişte sahip olduğu anlamların bilinmesi gerekir. Bazı edebi sanatlar (teşbih, istiare, teşhis, intak, tecahül-i arifane, hüsn-i talil) kullanılarak yaratılan imgeler, şiire dinamizm katar.

Şiirde İmge Örnekleri

Şiirde farklı imge çeşitleri kullanılır. Divan şiirinde "mazmun" kelimesi ile karşılanan imgeler; şizofrenik, sanatsal, yayılgan, batık, radikal, şiddetli, yoğun ve süsleyici olmak üzere farklı türlerde yaratılabilir.

Ahmet Haşim'in meşhur şiiri "Merdiven" hayatı karşılayan bir imgedir. Şair, hayatı anlatmak, için basamaklarını yaşa benzettiği bu imgeyi tercih etmiştir.

"Ağır, ağır çıkacaksın bu merdivenlerden,
Eteklerinde güneş rengi bir yığın yaprak,
Ve bir zaman bakacaksın semâya ağlayarak.."

Sezai Karakoç "Pingpong Masası" isimli şiirinde "pingpong masası" imgesini varlık ve yokluk kavramlarını anlatmak için kullanmıştır. Masanın bir tarafı varlık, diğer tarafı ise yokluktur: